“Niet klagen, maar dragen en bidden om kracht.” Lange tijd het adagium in een groot deel van Nederland. Hollandse nuchterheid gecombineerd met een praktisch geloof. Mogen mensen klagen? En wat is dat eigenlijk, goed klagen? Een relevante vraag in een tijd waarin veel mensen te maken hebben met tal van crises, persoonlijk en in de samenleving. Pijn, verdriet en ongenoegen zijn deel van het menselijk bestaan. Als het om lijden en wanhoop gaat, klinken al snel woorden als veerkracht, weerbaarheid en hoop.
In de Bijbel is ruimschoots aandacht voor de klacht. De klacht als taal die ruimte schept voor verdriet, rouw, en lijden. Maar is het wel mogelijk om zinvol over ‘klagen bij God’ te spreken in een samenleving waarin veel mensen zich niet meer tot God richten? Kunnen de Bijbelverhalen over mensen die zich in tijden van crises of lijden richten tot God met een klacht, in onze samenleving van betekenis zijn?
Predikanten Pieter Kleingeld (NGK Oegstgeest) en Maarten Boersema (NGK Leiden) hebben in een gezamenlijk studietraject veel over dit thema nagedacht en over gepreekt. Dit leerwerktraject is samen met hen ontwikkeld en zijn ook betrokken tijdens het traject. Zij zeggen over dit thema:
“We zijn onder de indruk geraakt van de rol die klagen speelt in de Bijbel en kan spelen in onze eigen levens. Klagen benoemt de kloof die we ervaren tussen de belofte dat God er is en de weerbarstige realiteit dat Hij soms afwezig is. Het heeft ons geraakt dat God onszelf uitnodigt om te klagen. De klacht is een hengsel van hoop omdat wie klaagt, verwacht dat God luistert en handelt. Dit alles betekent niet dat we het makkelijk vinden. Daarom zijn we blij om samen met collega’s met dit thema verder aan de slag te gaan.”
Leerwerktraject
In het leerwerktraject Klaagliederen voor mijn dorp of stad trekken we als predikanten en kerkelijk werkers drie dagen op met Nachtzon Media. Dit traject bestaat uit onderwijs, zelfstudie en cocreatie.
- Onderwijs: in de eerste tweedaagse volg je verschillende colleges. Er zijn drie colleges over Bijbels-theologische en systematisch-theologische perspectieven op de klacht en over de plek van de klacht in de liturgie. Daarnaast zijn er twee colleges waarin je oefent met het maken van een theologische cultuuranalyse.
- Zelfstudie: je maakt zelf een selectie van boeken uit de aangeleverde literatuurlijst waarmee je jezelf ook verdiept in de klacht. Je verwerkt deze literatuur in eigen theologische analyse van de klacht in jouw dorp of stad.
- Cocreatie: samen met Nachtzon Media verkennen we (predikanten, Nachtzon en TUU) hoe we de opbrengst van ons onderzoek naar de klacht in de Bijbel kunnen vertalen naar een (interactief) theaterstuk. Nachtzon neemt de input van dit leerwerktraject mee in de ontwikkeling van een theaterstuk voor een breed publiek, waarin bezoekers zien, luisteren en ervaren hoe de Bijbel ook vandaag iets te zeggen heeft over de klachten van onze tijd.
Download hier het programma: Programma Klaagliederen van mijn dorp of stad
Over deze samenwerking
Als Theologische Universiteit Utrecht hebben we ruimschoots ervaring met het aanbieden van nascholingsaanbod voor predikanten. Nachtzon Media heeft veel ervaring met de Bijbel en theologie naar het theater brengen. In samenwerking met de PThU produceerde Nachtzon de voorstelling Lang zal hij leven over ethische vragen rond het zelfgekozen levenseinde. Nachtzon schreef en produceerde de voorstelling ‘In Gods naam’ over verhalen uit de Bijbel met Bastiaan Ragas.
Omvang
24 uur op locatie | 20 uur opdracht | 54 uur zelfstudie = 96 uur (3,5 EC)
Locatie
Tijdens de tweedaagse in januari verblijven we in het prachtig gelegen Dominicanenklooster in Huissen. Als deelnemer heb je een eenpersoonskamer. We nemen, waar dat past in het programma, deel aan de getijdengebeden van het klooster.