Hart van ons geloof
“Een actueel onderwerp, waarbij nogal wat op het spel staat”, begint Henk. “Het kruis is het hart van ons geloof en ‘het kruis van Christus’ is een term die het hele Evangelie omvat.” Hij verwijst naar politicus Robbert Dijkgraaf die recent rond de oproer bij de universiteiten onderscheid maakte tussen een meningenmaatschappij en een feitenmaatschappij. Henk trekt dit door: “Laten we een feitenkerk van Christus zijn en geen meningenkerk. Je hebt altijd een eigen bril waarmee je naar de wereld kijkt, maar als je de bronnen in duikt, krijg je ook andere brillen aangereikt die jouw inzichten kunnen bijsturen. Zo ga je in gesprek met de Schrift, de kerkgeschiedenis, de mensen om je heen." Dat kan lastig zijn in een tijd dat iedereen zijn 'eigen waarheid' mag hebben. "Wie mag jou nog tegenspreken? Kan de Schrift, kan een preek, kan jouw kerk je nog op andere gedachten brengen?" vraagt Henk.
Drie verzoeningsmodellen
Als het gaat om de visie op het kruis kunnen mensen verschillende nadrukken leggen. Henk vertelt zet drie verzoeningsmodellen naast elkaar. Allereerst de klassieke overwinnaarsgedachte (Christus Victor), waarbij hij een aantal bijbelse onderbouwingen noemt, waaronder Efeziers 1, waarin staat dat God alles onder één hoofd heeft gesteld. Het tweede model legt de nadruk op 'satisfactie' of 'verzoening door voldoening': er moest een schuld worden afbetaald en dat is met Jezus' sterven gedaan. Henk wijst op Romeinen 5, waar de link wordt gelegd tussen de ene mens door wie zonde en dood in de wereld zijn gekomen en de Mens door wie er genade is gekomen, die nog overvloediger is dan de zonde was. Tot slot schetst hij hoe protest kwam tegen deze gedachte van een God die een tegenprestatie eist, de moral-influence-theory, die juist benadrukt hoe Gods grote liefde blijkt uit het geven van zijn Zoon. Door ontroering over die liefde zou je als mens tot verandering moeten komen.
Henk merkt dat mensen in onze cultuur opnieuw moeite krijgen met de taal van straf, een toornig God; dat er karikaturen ontstaan van een bloeddorstige god die mensenoffers vraagt en gunstig gestemd moet worden - puur heidense gedachten. De twee andere modellen komen daardoor weer meer in zwang: de nadruk op Jezus als overwinnaar en/of de nadruk op het lijden van Jezus en hoe wij daar als zondige mens wel op móeten antwoorden. Henk: "In de vroege kerk was veel nadruk op de overwinnaarsgedachte, maar je komt daar wel degelijk ook iets tegen over de toorn van God en de satisfactiegedachte." De verschillende insteken kunnen te ver doorgevoerd worden, maar in de juiste proporties zijn overwinning, satisfactie, heiliging allemaal facetten van dezelfde diamant, dus: "Houd die aspecten allemaal bij elkaar!"
De band tussen Vader en Zoon
Tot slot gaat Henk nog in op de relatie tussen Vader en Zoon tijdens het lijden en sterven van Jezus. "Jezus haalt aan het kruis heel bewust Psalm 22 aan als Hij zegt: 'Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten?' Betekent dat de Vader de Zoon op dat moment echt heeft verlaten, dat hun band door de zonden van de mensheid werd verbroken? Nee, de band tussen Jezus en de Vader is in het Nieuwe Testament uitgebreid geillustreerd en we zien dat Jezus God altijd Vader noemde en niet God. Hij citeert Psalm 22 dus heel bewust, omdat Hij weet dat die hier in vervulling gaat. In Psalm 22 heeft David wel het gevóel van verlatenheid, maar hij schrijft even later dat God zijn aangezicht helemaal niet heeft afgewend. Die uitkomst weet Jezus ook, wat blijkt uit zijn latere woorden: 'In uw handen beveel ik mijn geest'." Verder wijst Henk op het 'heilsverdrag' dat in Johannes 17 ter sprake komt: Jezus zegt tegen zijn Vader dat Hij volbracht heeft waar Hij voor gekomen is - er was dus een afspraak. Henks conclusie: "Het Evangelie rust op de band van Vader en Zoon. Op die band liepen de machten stuk, triomfeerde God, is vergeving van schuld, is verzoening, wordt Gods enorme liefde zichtbaar. Die band kun je niet opgeven!"
Bekijk hieronder het hele college terug.
Doorpraten en nieuwe studenten
Na een pauze gaan de aanwezigen in groepjes uiteen om door te praten over het onderwerp en een aantal stellingen die Henk heeft meegegeven.
Daarna is het tijd voor een feestelijk moment waarin maar liefst vijftien nieuwe studenten worden verwelkomd. Hans Riphagen vertelt tevens dat de Sprekersroute die het Seminarium samen met het Evangelisch College verzorgt, dit jaar vol zit, met dertig nieuwe aanmeldingen. Met dankbaarheid wordt genoemd dat Daniel Drost de afgelopen twaalf jaar als medewerker en docent bij het Seminarium betrokken is geweest. Hij neemt nu afscheid. Bart de Zwaan wordt verwelkomd als onderzoeker - hij is sinds januari betrokken bij de Millennial Challenge.
