Bij de Nationale Holocaust Herdenking op zondag 27 januari in Amsterdam legde Unie-ABC-voorzitter Robert Bezemer namens onze geloofsgemeenschap een bloemstuk bij het Auschwitz monument. Een terugblik.

Het tachtigjarig jubileum, met een extra grote opkomst bij de herdenking. Dat wordt zeer gewaardeerd, maar het is ook een jubileum met een extra zwarte rand: mensen keren zich steeds meer tegen andersdenkenden en de jodenhaat in ons land (en hier niet alleen) neemt toe. Zoals scheidend voorzitter van het Auschwitz-comité Jacques Grishaver in zijn toespraak zei: “De Holocaust begon … met woorden, met het normaliseren van uitsluiting, met haatdragende retoriek”. En overlevende Karel Beesemer: “Moge deze herdenking ons inspireren om nooit in stilte toe te kijken wanneer haat zijn kop weer opsteekt”.

Dat is ook voor ons als kerken een Bijbelse opdracht: niet in stilte toekijken, maar onze stem laten horen en de goede boodschap van liefde en verdraagzaamheid verkondigen.

Verlangen naar vrede

We hebben de joodse gebeden (kaddish en yizkor) met rabbijn Menno ten Brink meegebeden, die ons daarin voorging. Velen baden zachtjes mee, de woorden zijn voor religieuze joden overbekend. We baden allen tot dezelfde God, de God van Abraham, Izaäk en Jacob. Zo hebben we met elkaar de joodse Holocaust-slachtoffers herdacht. En zo gingen de gedachten ook naar deze tijd, waarin we zo verlangen naar vrede, heelheid: het shalom van de Eeuwige. De tekst op de linten bij ons bloemstuk spreekt daarvan: “Vrede, vrede! Jes. 57:19”.

We mochten als christenen aansluiten bij het joodse volk (o.a. Rom. 11:17,24). Daarom is het zo belangrijk om als kerken onze betrokkenheid bij en verbondenheid met hen te tonen, bijvoorbeeld bij deze herdenking. We konden stil zijn, luisteren, bidden. En op andere momenten kunnen we ons als kerken juist hardop uitspreken tegen de om zich heen grijpende haat naar andersdenkenden, en jodenhaat in het bijzonder. We hebben een boodschap van verzoening en hoop te brengen. Om met Johannes te spreken: laat het Licht schijnen in de duisternis; dat kan de duisternis niet aan!

Robert Bezemer