In juni wordt in Nederland de twintigste internationale Believers Church Conference gehouden. Een unieke gelegenheid om mee te vieren dat 500 jaar geleden in Zürich de allereerste geloofsdoop (een doop op belijdenis) plaatsvond én om mee te denken over radicale vernieuwing in onze tijd. Teun van der Leer, docent en oud-rector van het Baptisten Seminarium, vertelt waarom we hier echt bij moeten zijn.

“De Believers Church Conference is ontstaan in de jaren zestig van de vorige eeuw als een beweging van overwegend mennonieten (in Nederland doopsgezinden) en baptisten, die opnieuw na wilden denken over het eigene van onze manier van dopen en kerk-zijn”, licht Teun toe. “De eerste conferentie zou in 1964 in Nederland plaatsvinden – onze toenmalige rector Jannes Reiling was hier nauw bij betrokken. Helaas ging dat niet door. Drie jaar later vond wel de eerste conferentie plaats, maar het is tot nu toe nooit gelukt om hem in Nederland te houden. Alle negentien conferenties waren in de Verenigde Staten of Canada.” Teun promoveerde in 2021 op zijn onderzoek naar de Believers Church Conferences en is ook betrokken bij het nu alsnog naar Nederland halen van de conferentie. “Jannes Reiling was mijn leermeester; het is voor mij daarom extra bijzonder dat zijn wens nu alsnog werkelijkheid wordt.”

Radicale vernieuwing?

De conferentie duurt van zondag 1 juni tot en met woensdag 4 juni en bestaat uit twee gratis te bezoeken publieke vieringen in Amsterdam en een theologische conferentie op Mennorode in Elspeet. Het thema van de conferentie is: Radicale vernieuwing? - Getuigen van een ‘nieuwe hemel en een nieuwe aarde’. In tijden van grote crisis en systemische onrechtvaardigheden rijst de vraag hoe ‘radicaal’ de kinderen van de ‘radicale reformatie’ na 500 jaar nog zijn: in hoeverre dragen we bij aan de beloofde vernieuwing van alles, zoals aangekondigd in Openbaringen 21 – een nieuwe hemel en een nieuwe aarde? In lezingen, workshops, momenten van viering en gebed gaan de deelnemers hierover in gesprek.

Twee gratis bijeenkomsten

“De eerste openbare viering – gratis bij te wonen – vindt plaats op zondagmiddag in de Singelkerk in Amsterdam, vanaf drie uur. Daar vieren we het 500-jarig bestaan van het anabaptisme. Het mooie van die locatie is dat de Singelkerk zowel voor de doopsgezinden als voor ons baptisten historische waarde heeft: het was in de zeventiende eeuw een schuilkerk van de doopsgezinden, terwijl ook John Smyth, die in 1609 een van de eerste baptisten was, op die plek heeft gekerkt. Tijdens die viering gaat ds. Merlyn Hyde Riley, Algemeen Secretaris van de Baptistenunie in Jamaica, voor. Ook werkt het Black Gospel Choir ‘Benediction’ van André Bijleveld uit Enschede mee."

Daarnaast is er op dinsdagavond op de Vrije Universiteit vanaf half acht de Martin Luther King-lezing, verzorgd door dr. Willie James Jennings, een bekende baptistentheoloog uit Amerika. Hij zal spreken over ‘the spirituality of Martin Luther King as an engine for hope’. Het belooft een heel inspirerende bijeenkomst te worden, die eveneens kosteloos kan worden bijgewoond. Reserveer de data vast, aanmelding volgt later.

Theologische conferentie

De rest van het programma is bedoeld voor theologen en theologisch geïnteresseerden, aldus Teun. “Zowel de doopsgezinden als de baptisten zijn van oorsprong bewegingen die een radicale vernieuwing voor ogen hadden. Tijdens de conferentie kijken we met sprekers uit vrijwel alle continenten terug naar het verleden, maar vooral ook vooruit. Hoopvol, want er is een nieuwe hemel en een nieuwe aarde beloofd. Hoe kunnen we dan in deze tijd een kerk zijn die Jezus radicaal navolgt, hoe kunnen we radicaal verschil maken, hoe kunnen we hoop geven in de hopeloosheid van deze wereld? Naast de lezingen van hoofdsprekers zullen er ook zo’n dertig ‘paper presentations’ plaatsvinden, die via tal van onderwerpen op deze vragen ingaan. Denk bijvoorbeeld aan thema’s als vrede, gerechtigheid en ecologie.” De conferentie wordt gehouden op Mennorode, een aan de doopsgezinden gelieerd conferentiecentrum op de Veluwe. Deelnemers kunnen een kamer boeken, maar ook kamperen.

Waarom deelnemen?

“Het bijzondere van zo’n internationale conferentie is dat je met gelovigen van alle continenten in gesprek komt: je hoort andere geloofsverhalen, ontmoet christenen uit een heel andere context”, is Teuns ervaring. “Die diversiteit vind ik zelf heel boeiend en leerzaam. Aan de Vrije Universiteit doen we veel aan intercultureel Bijbellezen. Daarbij merk je dat in verschillende contexten verschillende zaken in de Bijbel oplichten. Zo lezen gelovigen in Oekraïne nu veel meer de klaag- en wraakpsalmen: in vredestijd kun je daar misschien niet altijd zo veel mee, maar sinds het begin van de oorlog zijn ze voor de broeders en zusters daar op een nieuwe manier gaan spreken. Ik verwacht dat ook te gaan zien tijdens de Bijbelstudie en het ochtendgebed waar we alle dagen mee beginnen en die steeds door iemand van een ander continent worden geleid.”

Registratie

Wil je zeker zijn van een plekje, registreer je dan bij voorkeur voor 1 februari. Daarna kunnen plekken niet meer worden gegarandeerd. Kijk voor het registratieformulier, meer informatie over het programma en de sprekers, en over de achtergrond van de Believers Church Conference op believerschurchconference.com/.

Gerdien Karssen
Communicatiemedewerker Unie-ABC