Skip to main content

Coniferenleed

Bij ons in de voortuin staan aan de rand van de weg 5 coniferen op een kluitje. We wonen ruim twee jaar in ons huis en langzaam beginnen de coniferen ons wat te vervelen. Ze staan er al vanaf de bouw van het huis 50 jaar geleden en er is nooit wat aan gedaan. Je raadt het al, de coniferen zijn inmiddels behoorlijk hoog, een meter of vijf. Dat is mooi tegen de inkijk natuurlijk, maar het is een onmogelijk bos. En geen zon die er meer door heen komt.

Om een lang verhaal kort te maken, op een zaterdag hebben we van een vriendelijk gemeentelid een kettingzaag geleend en zijn we aan de slag gegaan. Als we er nu eens eentje uitzagen… Zo gezegd, zo gedaan. Stevige jongens die coniferen. Eentje er uit… Gevolg, een enorm gat en een dor droog bruin stuk wat niet om aan te zien is. Nog maar eentje er uit dan… Het gat werd groter en de dorheid die verscheen was vreselijk. We voelden de ogen van onze buren in de rug…

Coniferen 1Coniferen 2

In het tuincentrum kochten we snel een nieuwe boom. Of beter gezegd een boompje… Het leek in de winkel heel wat, in de praktijk stak het boompje miezerig af tegen een bruine muur van dor hout. En nu? De buren hebben zo hun eigen kijk op het geheel. Aan de ene kant staan de buren die menen dat we de tuin onherstelbaar hebben beschadigd. Had die coniferen gewoon maar laten staan. Niets aan doen. Aan de ander kant hebben we buren die menen dat we het beste gelijk alle 5 de coniferen er uit kunnen zagen. Coniferen zijn alleen maar ellende… Zo snel mogelijk omhakken die handel. Dus wat nu? Hoe kunnen we onze tuin vernieuwen en toonbaar maken?

Het lijkt misschien een grote stap van coniferen naar de gemeente van Jezus Christus, maar tegelijk is er zoveel herkenbaars. We werken in de tuin van God en wat gaan we doen? In heel veel gemeenten merk ik een verlangen naar vernieuwing. Dat heeft ook te maken met de realiteit waarin we leven. Onze wereld verandert razend snel. Er komt een nieuwe generatie met nieuwe ideeën. Hoe kun je als gemeente daar op inspelen? Hoe aansluiting vinden? Hoe kun je als gemeente wat betekenen voor de mensen om je heen?

Voor elke gemeente ligt het net anders. Iedere gemeente is uniek. Het hangt af van het hout van de gemeente. Sommige struiken zijn goed bij te snoeien. Dan kun je er weer wat moois van maken. Met mooie plannen en met nieuwe activiteiten. In andere situaties levert verandering een struik op, die aan de ene kant nog groen is, maar van de andere kant helemaal dor lijkt. Wat dan? Een nieuw project als gemeente er naast beginnen? Met een fris jong boompje starten en op termijn kijken wat uit de oude groeit? Een half-half compromis lijkt in ieder geval dan niet te werken.

Voor ons als gemeenten is het de uitdaging om te zien wat voor soort boom we zijn. Uiteindelijk is er natuurlijk één hovenier die weet wat voor elke boom of struik het beste is. Voordat we de kettingzaag gaan lenen, laten we eerst bij die hovenier gaan luisteren. In de gemeente samen bidden: Heer Jezus, wat is uw plan met de gemeente? Wat is uw weg? Hoe kunnen we U het beste in onze plaats dienen? Opeens gebeuren er dan verrassende dingen.

En mocht U nog suggesties hebben hoe wij met onze coniferen in de voortuin om moeten gaan, al uw tips mogen naar: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Harm Jut is werkzaam als regio-coördinator bij Unie-ABC en voorganger bij Baptistengemeente Siloam in Ede. 

Leren vieren in Gods wereld

Buurtkerk tafel

Ik ben in een kerkdienst. Aan het begin vertelt de dienstleider over de oorlog en conflicten in de wereld van de afgelopen week. We zingen samen: 'Heer, ontferm U over ons.' Dit raakt me. Het woord ‘ons’ omvat zowel de mensen in de kerk als de hele wereld. De emoties die we voelen bij beelden op tv, delen we nu met elkaar voor God. In deze blog gaat het over vieren en de verbinding met het dagelijks leven en Gods wereld. Hoe kunnen we samen leren vieren in Gods wereld?

Verschillende voorkeuren

Als christenen komen we samen om te vieren dat Jezus onze Heer is. Dit gebeurt in de zondagse dienst, maar ook in kleine groepen of thuis. De manier waarop we vieren verandert met de tijd, bijvoorbeeld door nieuwe technische mogelijkheden.

Het vormgeven van de samenkomst kan een zoektocht zijn. Mensen hebben verschillende voorkeuren: de één houdt van nieuwe liederen, de ander van bekende. Sommigen willen meer interactie, anderen juist minder. Hoe zorg je ervoor dat alle generaties zich thuis voelen? En wie bepaalt hoe de dienst eruitziet: de voorganger, de zangleider, of samen?

Een gezamenlijk leerproces

Kunnen we samen leren over hoe we een dienst vormgeven? En vanuit welke visie? Vaak gaat het gesprek over liederen of bepaalde vormen. In het boek Wakker in Gods wereld: Kerk-zijn in de 21e eeuw geeft Jack Barentsen een bredere visie: hoe verbinden we de dienst met het dagelijks leven en met Gods wereld?

Door elementen uit het dagelijks leven een plek te geven in de dienst, wordt deze herkenbaarder voor alle generaties. Zo kunnen jong en oud samen hun ervaringen voor God brengen. Mensen die nieuw zijn in de kerk, merken dat het geloof over dingen gaat die zij ook meemaken. Voor voorgangers, zangers en muzikanten geeft deze visie richting. Barentsen geeft twee concrete tips.

buurtkerk foto

1. Verbinding maken met het dagelijks leven

Soms wordt ons aan het begin van een dienst gevraagd om de zorgen van de week los te laten en ons op God te richten. Maar hierdoor kan het lijken alsof geloof en dagelijks leven los van elkaar staan. Terwijl God juist betrokken is bij ons hele leven.

In de Bijbel zie je hoe geloof en dagelijks leven samenkomen. In het Oude Testament brengen mensen gaven uit het land naar de tempel. Aanbidding wordt door de profeten verbonden met recht doen en zorg voor anderen. Het Nieuwe Testament besteedt aandacht aan hoe je met elkaar omgaat in het gezin en op het werk. Hoe kunnen wij in de dienst stilstaan bij onze dagelijkse ervaringen en ontdekken hoe God daarin aanwezig is? En hoe kunnen gebed, samen zingen en de Bijbel ons kracht, troost en richting geven?

2. Spelen met verhalen

Soms lijkt het geloof vooral te gaan over ‘ik en mijn God’. Dat is niet verkeerd, maar kan eenzijdig zijn. Baptisten hebben van oudsher aandacht voor samen geloven en samen Gods weg zoeken.

Als geloof alleen draait om persoonlijke beleving, kan het los komen te staan van de wereld om ons heen. Jack Barentsen vertelt hoe er op de zondag na de inval van Rusland in Oekraïne in een dienst waar hij was, geen enkele aandacht was voor deze ingrijpende gebeurtenis. Dit maakt pijnlijk duidelijk hoe kerk en wereld soms gescheiden lijken.

Op het Seminarium leren studenten om in de liturgie te ‘spelen’ met verhalen: het verhaal van God, van de gemeente en van de wereld. De kern hiervan is dat wij deelnemen aan Gods missie in de wereld. We zijn geroepen om zijn koninkrijk te zoeken en het kwade te weerstaan. Ons vieren en ons dagelijkse handelen heeft betekenis in het licht van Gods koninkrijk.

Praktische voorbeelden

Voor voorgangers, dienstleiders en muzikanten vraagt het oefening om vieringen te verbinden met het dagelijks leven en verhalen creatief in te zetten. Dit kost tijd en samenwerking. Hier zijn enkele praktische ideeën.

  • Voorkom ons-kent-ons-taal zoals: “U kent allemaal wel het verhaal van Abraham…”, maar gebruik taal die iedereen insluit: “Abraham leefde in een tijd waarin…”.
  • Laat in de inrichting van de kerk iets terugkomen van de stad of wijk. In de Buurtkerk Soesterkwartier liggen bijvoorbeeld de letters SK bij de Paaskaars, naast een klein houten kruis.
  • Vertel met de liederen een verhaal waar mensen deel van zijn. Varieer met liederen uit de traditie, hedendaagse aanbiddingsmuziek en liederen van Sela of Schrijvers voor gerechtigheid.
  • Gebruik in de dienst contrasten en laat zien dat God erbij is. Denk aan twijfel en vertrouwen, rust en uitdaging, donker en licht, zwakte en kracht, verdriet en vreugde, dood en leven. Dit zijn dingen die we allemaal in het dagelijks leven meemaken.
  • Maak ruimte voor schuldbelijdenis en klacht. Geef woorden aan wat er leeft in de gemeente en in de samenleving.
  • Geef mensen de kans om zich in het verhaal in te leven door een moment van stilte, een passende handeling, of samen het Onze Vader te bidden (toon de tekst).
  • Gebruik in de preek herkenbare situaties of een verhaal uit het dagelijks leven, werk of school. Zorg voor voorbeelden die aansluiten bij verschillende leeftijden.

Proef

  • Verbind het avondmaal met het lijden in de wereld, met het lichaam van Christus plaatselijk (bijvoorbeeld de pioniersplek) en wereldwijd, met samen eten.
  • Laat verschillende generaties een brief aan God schrijven over hun woonplaats en deze in de dienst voorlezen.
  • Schrijf samen een eigentijdse psalm of een lied over de stad of wijk.
  • Laat mensen vertellen over hun werk of vrijwilligerswerk en bid voor hen.
  • Vraag de politie of andere maatschappelijke werkers om gebedspunten voor de dienst.
  • Als de kerk samenkomt in een schoolgebouw, laat dan bijvoorbeeld de conciërge iets vertellen en bid voor de school.
  • Doe met een groep een (stilte)wandeling in de natuur. Lees samen Psalm 19.
  • Breng een bos bloemen namens de kerk naar iemand buiten de gemeente als bemoediging.

Samen vieren in Gods wereld geeft hoop. Door de eeuwen heen hebben mensen hun blik gericht op God, midden in het dagelijks leven. Bijvoorbeeld in dit Taizé-lied, dat gebaseerd is op een tekst van de theoloog Dietrich Bonhoeffer (in het Duits wordt God met ‘du’ aan gesproken).

God, geef dat mijn gedachten gericht zijn op jou.
Bij jou is het licht, jij vergeet mij niet.
Bij jou vind ik hulp, ja bij jou vind ik geduld.
Van jouw wegen heb ik geen begrip, maar jij weet de weg voor mij.

Leestip voor verdieping: Jack Barentsen & Oeds Blok; "Wakker in Gods wereld: Kerk-zijn in de 21e eeuw". Amsterdam 2024.(https://webwinkelvindingrijk.nl/winkel/wakker-in-gods-wereld/)

Oeds Blok is coördinator Pionieren & gemeentestichting voor Unie-ABC en docent Pionierend Leiderschap bij het Baptisten Seminarium. 

 

We gaan kapot aan elkaar en we helen aan elkaar

Terwijl op 14 februari heel commercieel Nederland bezig was om de liefde te vieren, was in Amersfoort een studiedag vanuit het Evangelisch College over hechting en geloof. Een onderwerp dat gezien de enorme opkomst - de zaal zat nagenoeg helemaal vol - veel speelt in kerkelijk Nederland. Vanuit het hele land waren mensen afgereisd naar Amersfoort om te leren van Hanneke Schaap, hoogleraar klinische godsdienstpsychologie aan de VU en rector van het Kennisinstituut Christelijke GGZ.

Lees verder

De kansen van online aanwezigheid voor kerken en gelovigen

Ik neem je mee in een deel van mijn wereld: de online wereld, en wil je als gelovige en gemeente uitdagen om hierin aanwezig te zijn. Als millennial heb ik de opkomst van de online wereld meegemaakt, en dat bleef interessant. Als voorganger zag ik, vooral tijdens de coronaperiode, dat online aanwezigheid enorme kansen biedt voor kerken en gelovigen. Sociale media bleken krachtige platforms om jongeren te bereiken die anders misschien niet in de kerk zouden komen.

Toen ik TikTok ontdekte, vond ik een platform waar ik in gesprek kon gaan met mensen over geloof. Met de hashtag #vraaghetdedominee nodig ik mensen uit om vragen te stellen. Het blijkt in een behoefte te voorzien, van vragen zoals ‘Wat doet een dominee?’ tot heftige vragen zoals ‘Waar is mijn zus nu, nadat ze zelfmoord heeft gepleegd?’. De diversiteit is groot, en elk gesprek biedt de kans om dieper in te gaan op wat geloven nu echt inhoudt.

Ik vind dat we als gelovigen en kerken bewuster om mogen gaan met de kansen die er online zijn. Vaak staan we meteen klaar met een veroordeling wanneer we de volgende persoon met een schermpje voor zijn neus zien staan. Maar wat nou als we diegene ook online de mogelijkheid bieden om Jezus te ontdekken? De online wereld raken we namelijk niet meer kwijt.

Mijn ervaring is dat ik op deze manier ook in contact kom met ongelovigen en vele moslims. De wereld is online een stuk kleiner, waardoor contact ontstaat dat er anders helemaal niet zou zijn geweest. Het mooiste wat ik heb mogen zien, is de impact van online contact: Het gebeurt regelmatig dat ik hoor van mensen die tot geloof zijn gekomen. Ook is het bijzonder om te zien hoe, wat begon als een online gesprek, zich vertaalt naar echte ontmoetingen en gesprekken in en buiten de kerk. Online aanwezigheid helpt om mensen naar die fysieke gemeenschappen te brengen, en dat is uiteraard wat de gemeente echt krachtig maakt.

De kansen die sociale media bieden, zijn niet te onderschatten. Het gaat niet om constant posten, maar om merkbaar aanwezig te zijn en de kans te grijpen om het gesprek aan te gaan. In een wereld waar mensen vaak in een tunnelvisie of algoritme zitten, kunnen we via online platforms een tegenstem laten horen. We kunnen jongeren uitdagen om verder te kijken, naar verschillende perspectieven, en hen wijzen op Christus.

Ons geloof kenmerkt zich door openheid en gastvrijheid, en dat geldt ook online. Sociale media bieden ons een enorme kans om jongeren te bereiken waar ze zijn, in een omgeving die hen aanspreekt. Door aanwezig te zijn op deze platforms kunnen we hen uitnodigen in het gesprek over geloof, twijfels en levensvragen, en hen laten zien dat er ruimte is om samen te zoeken.

Kerken hebben nu de kans om online aanwezig te zijn, verbindingen te maken en een nieuwe generatie te bereiken. Het is niet de toekomst, het is het nu.

Johan Otten bestuurslid van Unie-ABC, voorganger bij de BG Meppel en online terug te vinden op TikTok met #vraaghetdedominee. 

Uitdagingen van een twintiger die Jezus volgt

Lianne de HaanLianne is voor een jaar uitgezonden naar Barcelona. Ze ziet het als een uitdaging om overal waar ze komt te getuigen van de hoop die in haar leeft. Regelmatig merkt ze de stem van de Heilige Geest op: ‘Vraag maar eens of ze Jezus kennen’.

Lees verder