Opiniestuk
We kennen ze allemaal: leiders die decennia lang vruchtbaar en impactvol waren, maar niet op tijd meebewegen met wat de nieuwe fase van hen vraagt Ze blijven zichtbaar, maar hun impact vervaagt- niet door gebrek aan talent, maar door het uitblijven van transformatie.. Ze blijven ogenschijnlijk op hun post, maar verliezen gaandeweg hun glans — niet omdat ze minder waard zijn, maar omdat ze weigeren om anders te worden.
En dan zie je óók de anderen: leiders die in hun latere levensfase juist dieper, wijzer, vrijer worden. Hun invloed neemt niet af — die verdiept zich. Wauw! Wat maakt het verschil?
De illusie van “doorgaan zoals altijd”
In veel (christelijke én maatschappelijke) organisaties zie ik leiders die inspirerend begonnen, vruchtbaar waren in hun bloeitijd, maar zich vervolgens verzetten tegen wat de laatste fase van leiderschap vraagt.
- Ze klampen zich vast aan hun oude rol, positie, podium.
- Ze zeggen “God is nog niet klaar met mij”, maar bedoelen: ik wil nog niet loslaten.
- Ze verwarren zichtbaarheid met vruchtbaarheid, en controle met betekenis.
Maar leiderschap is geen sprint — het is een levensloop. En het slotstuk is geen schaduw — het is vaak het meest briljante deel, als je het goed loopt.
De kracht van overgave in de laatste fase
Grote leiders zoals Mozes, Mandela, Henri Nouwen, of een Rick Warren vandaag, tonen dat er in de laatste fase iets anders nodig is:
- Meer zegenen dan besturen
- Meer investeren dan initiëren
- Meer ruimte geven dan zelf nemen
- Meer wijsheid delen dan beslissingen maken
In deze fase verschuift leiderschap van sturen naar schenken, van impact maken naar mensen laten bloeien. Dat vraagt moed. En vertrouwen. En visie op de generaties na jou.
De mooiste leiders worden met de jaren zachter én krachtiger
Ik heb leiders ontmoet die op hun 65e, 70e of zelfs 80e nog steeds diep inspireren — niet vanwege hun strategie, maar vanwege hun aanwezigheid. Ze zijn niet meer bezig met bewijzen, behouden of beheersen. Ze zijn bezig met doorleven, doorgeven en doorbidden.
Hun woorden wegen zwaarder omdat ze zwijgen kunnen. Hun gezag komt niet meer uit een functie, maar uit hun geestelijke rijpheid. Zij laten zien: het mooiste leiderschap komt vaak pas ná het podium.
Wat als meer leiders deze fase zouden omarmen?
Wat zou er gebeuren als meer leiders:
- Zichzelf de vraag zouden stellen: “Wat vraagt deze fase nu van mij?”
- Niet bang zouden zijn om zichtbaarheid los te laten om invloed te verdiepen?
- Niet zouden blijven hangen in wat ze waren, maar ontvankelijk worden voor wat ze kunnen zijn?
Dan zou het beeld van “oudere leiders” niet meer dat zijn van tragiek of vasthouden, maar van wijsheid, vrede en stille kracht.
Slot: Een uitnodiging aan elke leider
Laten we een cultuur bouwen waarin vernieuwd leiderschap in de laatste fase wordt gevierd, niet vermeden. Waar we leiders helpen:
- Niet langer te doen wat ze deden,
- Maar te worden wie ze zijn.
De wereld — en zeker de kerk — snakt naar oudere leiders die niet nog één ronde willen rennen, maar die anderen leren lopen. Hun erfenis is niet wat ze achterlaten, maar wie ze voortbrengen.
Nabrander voor jou:
Zoals ik begon, dit is een opiniestuk. Het verkondigt geen waarheid, maar een opinie. Daar kun je het mee eens of oneens zijn en laat dat nou net de bedoeling zijn, namelijk dat we erover nadenken. Het feit dat je dit artikel leest, maakt de kans groot dat je op welke manier ook iets met leiderschap in je gemeente te maken hebt. Misschien ben je wel oudste of voorganger, taakgroepleider, muziekleider of wat dan ook. Hoe staat het met jouw leiderschap of überhaupt met het leiderschap in je gemeente? Kun je het gesprek hierover met elkaar voeren. Wat voor leiderschap heeft jullie kerk nodig als jullie ook jongeren, denk aan GenZ, een plek willen geven in Gods huis, wat zeg ik, in Gods lichaam. Juist daarom geldt dat onze erfenis niet moet zijn wat we achterlaten, maar wie we voortbrengen.
Harry Nieuwenhuizen is bestuurslid van Unie-ABC.
