Wat zijn we als geloofsgemeenschap toch rijk met ons Seminarium. Als medewerker van Unie-ABC zie ik vanaf de zijlijn de studenten komen en gaan, ben ik tijdens hun lesdagen bij ons in het Baptist House getuige van de goede, persoonlijke sfeer die er onder hen onstaat, en lees ik de enthousiaste reacties die de studenten achterlaten als ze weer verder trekken. En nu, nu er een jaarlijkse tweedaagse Summerschool is, kan ik er als 'gewone gelovige' ook zelf van meesnoepen! En dat heb ik onlangs gedaan.

Over het Seminarium

Voor wie het niet precies voor ogen heeft: studenten die een route van het Seminarium doorlopen, doen dat naast hun (theologische of andere) studie aan een universiteit of hbo-instelling, bijvoorbeeld om zich voor te bereiden op werk als voorganger of geestelijk verzorger binnen ons kerkgenootschap. Zij leren hier onder meer over bijbeluitleg, gemeente-zijn, preken, liturgie, ethiek, geestelijk leiderschap en het baptisme. Studenten die een heel andere opleiding volgen (van technisch tot medisch tot juridisch, etcetera), kunnen zes maanden onze minor 'Missionair Leiderschap' volgen en daarmee een duik in de theologie nemen, hun eigen geloof verdiepen en waardevolle lessen meenemen om als christen hun plek in de samenleving in te nemen. Daarnaast is er een tweejarige Sprekersroute, die we samen met het Evangelisch College verzorgen, voor niet-theologen die preken in gemeenten en daarvoor beter onderlegd willen zijn.

Twee dagen proeven

En toen was daar ineens ook nog de Summerschool, gestart in 2023. Dé kans om je als gewone kerkganger twee dagen diep onder te dompelen in de theologie, te proeven van verschillende onderdelen daarvan, onder leiding van de enthousiaste seminariumdocenten die er rekening mee houden dat hun klas van die dagen echte groentjes zijn. Vorig jaar was ik verhinderd, maar afgelopen 29 en 30 augstustus was ik van de partij! Thema dit jaar was 'Verzoening: wat gebeurde er aan het kruis?' Het werden twee intensieve, boeiende en geweldig mooie studiedagen! 

Over theologie en de verzoening

Op donderdag kregen we colleges over de plek van de theologie (van geloofspraktijk naar geloofstheorie en niet andersom); de invloed die je eigen opvoeding, achtergrond en cultuur hebben op je vorming en interpretaties, maar ook op die van personages in de Bijbel en op de theologen door de eeuwen heen - en wat dat betekent voor het historisch lezen van de Bijbel en de vertaalslag naar vandaag; en: welke nadrukken er in de theologie kunnen worden gelegd op de manier waarop je naar de verzoening door het kruis kijkt (nadruk op de overwinning van Christus over de machten, op de 'juridische' genoegdoening voor de zonde of op Gods grote liefde die uit het offer blijkt?).

Oefenen met exegese

's Middags gingen we, onder begeleiding, zelf aan de slag met exegese: we kregen handvatten om het bijbelgedeelte 2 Korinthiers 5:14-21 helemaal uit te pluizen: allereerst door de tekst meerdere malen te lezen, hem taalkundig te ontleden en er alle mogelijke vragen aan te stellen. Vervolgens verzamelden we achtergrondinformatie over de context van het gedeelte (zowel de context van de brief als de historische context van de plaats Korinthe) om daarmee onze aan de tekst gestelde vragen te beantwoorden. Tot slot probeerden we nog kort een vertaalslag naar het nu te maken: welke overeenkomsten en verschillen zien we met de situatie en tijd van toen, en wat kan het gedeelte in onze tijd en situatie zeggen? 

Liturgie en het Avondmaal

De tweede dag startte met een inleiding over liturgie. We hoorden hoe onze liturgie zowel vorm geeft aan wat we geloven áls dat ons geloof wordt gevormd door de liturgie: zo kun je een lied zingen om je geloof te uiten, maar kan dat lied ook opnieuw bij je binnenkomen en je raken. De ingredienten van de liturgie hebben dus invloed op je geloof (wie alléén psalmen zingt kan een andere kijk op God ontwikkelen dan wie alléén opwekkingsliederen zingt), maar kunnen ook iets zeggen over hoe je je geloof beleeft (waar wordt voor gebeden: met name voor persoonlijk leed van gemeenteleden of juist vooral voor de nood in de wereld?). Dingen die je in een dienst doet of zegt én die je juist niet doet of zegt communiceren iets (de avondmaalsbekers rond laten gaan of vooraan ophalen - het een is niet beter dan het ander, maar wees je bewust wat je uitstraalt). 

We oefenden vervolgens door in tweetallen te analyseren hoe in onze eigen gemeenten het Avondmaal wordt gevierd: wat wordt er gelezen, gebeden, gezegd, gedaan - en welke impliciete theologie komt in deze dingen aan de orde? Bijvoorbeeld: het rondgaan van de beker en het zo elkaar bedienen past bij het algemeen priesterschap van gelovigen dat we in onze traditie voorstaan; het ontvángen van brood en wijn (in plaats van zelf pakken) is een wezenlijk onderdeel van het Evangelie (zoals we de genade ontvangen); zowel het brood als de gemeente staan in de Bijbel symbool voor het lichaam van Christus, enzovoort. Tot slot bereidden we in groepjes verschillende onderdelen van een avondmaalsviering voor: van inleidende woorden, via schriftlezing, gebed, uitdelen en ontvangen van brood en beker, tot afsluitend lied en zegenbede. Daarna vierden we met elkaar het Avondmaal, een heel bijzonder en eerbiedig moment! 

Gezamenlijk geloof

's Middags liep de Summerschool naadloos over in de opening van het nieuwe collegejaar, waarbij in het openingscollege ook het thema van de verzoening centraal stond, en waarbij we mochten zien hoe vier studenten hun diploma ontvingen en daarbij elk een heel persoonlijk woord van een docent meekregen. Dat laatste vind ik elke keer weer exemplarisch voor de sfeer op het Seminarium: door de kleinschaligheid van de leergemeenschap en het gezamenlijke geloof dat de basis is voor het onderwijs zijn de studenten echt gekend. En wat bijzonder dat die goede onderlinge sfeer, die verbondenheid in geloof zelfs in deze twee dagen 'meesnoepen' tot uiting konden komen. Ik heb er enorm van genoten en denk: volgend jaar doe ik weer mee!

Gerdien Karssen is communicatiemedewerker van Unie-ABC

• Lees hier een impressie van de opening van het collegejaar en kijk het openingscollege terug.