Waarheid spreken in liefde als praktijk van navolging
Geschreven door Oeds Blok
Met 6 pioniers reisden wij van 22-25 april per auto via de treintunnel naar Birmingham voor de Incarnate House Party. In een groene omgeving raakten we met een groep van zo’n 35 pioniers en voorgangers in gesprek over vernieuwde doperse praktijken voor de kerk van vandaag onder de titel ‘The New Anabaptists’. Graag neem ik jullie even mee in de sfeer van de House Party. Speciaal waren we verrast door de aandacht voor ‘waarheid spreken in liefde’ als christelijke praktijk.
Meerstemmige gemeenschap
Met z’n zessen onderweg in de auto zorgde al snel voor een geanimeerde sfeer in de groep, met verhalen delen en plezier. We zijn in een nieuw gezelschap met pioniers vanuit Unie-ABC en het netwerk Urban Expression. Elk van ons kiest ervoor om buiten de gebaande kerkelijke paden te treden, in navolging van Christus. Naast voldoening en leren met vallen en opstaan, zorgt deze keuze voor het ‘minst betreden pad’ er soms ook voor dat niet iedereen volgt wat je doet. Daarom is het geen overbodige luxe om met andere pioniers als reisgenoten op te trekken.
De House Party heeft als vorm dat er diverse bijdragen zijn, met steeds veel interactie en leren van elkaar. Elke ochtend beginnen we met een moment rust en ‘Connecting with Christ’. Reisgenoot Martin Bobeldijk is in voorbereiding voor gemeentestichting in Veghel, mede in contact met CAMA. Onder gelijken zijn die snappen wat je aan het doen bent, is heerlijk, zegt Martin. Ook wel vermoeiend om niet alles op een presenteerblaadje te krijgen en zelf na te denken, is zijn ervaring. Aernout de Jong, baptisten-voorganger en pionier in Pernis, geniet van de creativiteit die hij proeft in de contacten. Voor Theodoor Meedendorp, pionier bij Hoop voor Noord in Amsterdam, is de sfeer ‘omarmend’.
Jiddo Marres, een jonge pionier in Amsterdam Nieuw-West bij De Oase, heeft nog nooit zo’n relaxte conferentie meegemaakt. Dat komt doordat het programma niet overvol is, en verfrissend in vorm en inhoud. Niet de ene spreker die alles weet, maar samen in gesprek om Gods wil te onderscheiden en daarbij aan te sluiten. Dit blijkt te passen bij een van de doperse praktijken: een meerstemmige gemeenschap vormen, waar ieder zich kan uitspreken. Er is een bepaalde rust om naar elkaar te luisteren, overtuigingen te delen en vragen te stellen.
Waarheid spreken in liefde
I
ncarnate is verbonden met het Anabaptist Mennonite Network in Engeland. Diverse baptisten en mensen uit andere achtergronden laten zich in onze tijd inspireren door gelovigen in de doperse beweging uit de 16e eeuw in de tijd van de Reformatie. Zij geloofden dat alle volgelingen van Jezus geroepen zijn om met elkaar op te trekken in gemeenschappen die samen zoeken naar een manier van leven die te herkennen is aan eenvoud, nederigheid, vrijgevigheid, gewetensvrijheid en een passie voor recht. De doperse groepen vormden vaak een minderheid in de samenleving (en de kerk) en heel wat vroege doperse gelovigen moesten hun overtuigingen bekopen met de dood.
Al pratend met elkaar over vernieuwde doperse christelijke praktijken komt voor ons tijdens de House Party een verrassende praktijk naar voren. Ik was verrast door de combinatie van ‘vrede stichten’ en ‘waarheid spreken’, vertelt Henrick Reijersen van Buren. Henrick, verbonden met Baptistengemeente De Rank Vianen, is met Moos Vianen actief rondom ontmoeting met mensen uit diverse culturen en samen eten.
Waarheid spreken tot elkaar in de gemeente, is volgens Henrick nodig om als kerk verschil te maken in de samenleving vandaag. ‘Waarheid spreken in liefde’ is een uitdrukking ontleend aan Efeziërs 4:15. In de doperse beweging is deze praktijk verbonden met het woord van Jezus uit de Bergrede: ‘Laat jullie ja ja zijn, en jullie nee nee; wat je daaraan toevoegt komt voort uit het kwaad’ (Matteüs 5:37). In onze groep bespreken we dat we discipelschap en navolging van Christus niet direct zouden verbinden met waarheid spreken in liefde. Waarheid spreken gecombineerd met liefde intrigeert ons. Net als waarheid spreken gecombineerd met vrede zoeken.
De kerk als plek van eerlijkheid
Stuart Murray spreekt tijdens de House Party bij de praktijk van ‘waarheid spreken’ over de kerk als plek van eerlijkheid en waarheid. De culturele trend is dat waarheid niet hoog wordt gewaardeerd. Er is spraken van fake-news en we gaan economisch om met onze taal. In plaats van ‘ik loog’ zeggen we ‘ik versprak mij’. Stuart benoemt dat we als kerk vaak fouten hebben toegedekt. Waarheid spreken in liefde is riskant en vergt oefening, wijsheid en moed. Hoe de ander zal reageren is niet aan jou. Waarheid spreken is je overtuiging delen, zonder de ander te overheersen. Waarheid spreken is je uitspreken bij taal en gedrag dat een ander schade toebrengt (zoals praten over en niet met elkaar). Waarheid spreken is elkaar beter leren kennen en echtheid laten groeien in relaties.
Het is opvallend dat in boeken over gemeenteopbouw en kerk-zijn veel aandacht is voor vertrouwen in God en vrijwel geen aandacht voor vertrouwen in elkaar. Terwijl het juist in de onderlinge omgang met elkaar in de kerk soms zo zoeken is en we elkaar pijn doen. Waarheid spreken in liefde bouwt openheid, onderling vertrouwen en vrede. Stuart Murray noemt in dit verband waarheid spreken een teken van hoop in onze tijd. We zijn aan het denken gezet bij de House Party, en jij wellicht ook via deze blog.
- Waar zie jij voorbeelden van ‘waarheid spreken in liefde’?
- Hoe kun jij binnen je gemeente meer aandacht geven aan ‘waarheid spreken in liefde’?
Meer over vernieuwde doperse praktijken voor de kerk van vandaag kun je lezen in het recent verschenen boek The New Anabaptists – Practices for Emerging Communities van Stuart Murray. In het boek komen 6 praktijken aan bod: starten met Jezus, doop en maaltijd van Jezus, meerstemmige kerk, waarheid spreken, eenvoud en delen, en getuigenis vol vrede.
Oeds Blok is veelzijdig werkzaam binnen Unie-ABC; zo is hij docent bij het Seminarium en coördinator pionieren.